LEMELE – Grafheuvels en ontdekt uit de Trechterbekercultuur op de Lemelerberg. Dit bericht kwam voorzichtig naar buiten tijdens de wandelexcursie, welke gehouden werd door Landschap Overijssel. Donderavond vond de 2e excursie plaats op de Lemelerberg betreffende de uitgevoerde en nog uit te voeren werkzaamheden in het Natura 2000 gebied.
De opkomst was net als de eerste bijeenkomst oktober vorig jaar goed, ruim 40 personen namen deel aan deze excursie die in twee groepen over de berg gingen. De ene groep kreeg uitleg van de terreinbeheerder Hans Dijkstra, de andere van ecoloog Mark Sekhuis. De Lemelerberg is met 800 ha groot een klein onderdeel van het hele Natura 2000 gebied in deze omgeving welke een oppervlakte betreft van 4000 ha. Het doel is hier vooral gericht de heide terug te brengen en heidevelden met elkaar te verbinden. De Lemelerberg bestond 80 tot 90 jaar voor 90 % uit heide. Door een grote vraag aan hout, o.a. voor de mijnbouw is er veel ingeplant met dennen en delen welke niet zijn ingeplant werden in beslag genomen door vooral opslag van berken waardoor de heide grotendeels verdween.
De laatste 2 jaar zijn een groot deel van die gebieden weer vrij gemaakt om de heide terug te laten keren. Het oorspronkelijk plan betrof 150 ha, maar dat is, mede door het opmerkingen van het publiek terug gebracht tot 110 ha, dit is bijna 25 % van alle aanwezige bos. Eind 2022 wordt de laatste 20 ha van dit aantal nog uitgevoerd. Veel reactie krijgt het Overijssels Landschap dat men het zonde vindt dat er zoveel bomen zijn gekapt, maar er zijn goede afspraken met provincie Overijssel gemaakt dat er door deze kap elders 4000 ha bomen (bos) terug komen. Jammer is dat bezwaarmakers en die reageren in de media niet de moeite nemen zich te laten informeren op bv een excursie.
Het omvormen van bos tot heide is vooral bedoeld voor het terugbrengen van een stukje historie en dat was het doel. Het park is in 1913 aangelegd als “vrijheidspark”, ter ere aan het 100 jaar bestaan van de staat der Nederlanden (vanaf 1813). Het is deels aangelegd in Engelse stijl en deels in Franse stijl, met zoveel mogelijk openheid, dus heide. Nu cultuur historisch van groot belang, maar ook het terug laten komen van de kruipende reptielen, de zandhagedis, de levendbarende hagedis, de hazelworm en vele andere soorten die zich niet door een bos kunnen verplaatsen, maar alleen door heide is een belangrijke reden.
Vogels die hier deels waren verdwenen, komen terug. De Nachtzwaluw zelfs in groot aantel, op dit moment zijn er zelfs ruim 40 broedparen. De veldleeuwerik, zomertortel, patrijs, en de verschillende soorten bijen als de graafbij en de wilde bij willen we graag terug en het lijkt dat we daarin zijn geslaagd. Eind 2019 is de start gemaakt met het kappen van een groot aantal ha bos, de stobben zijn toen mede verwijderd en de bodem is opgeschoond om daarmee de zure grond af te kunnen voeren. Dit wordt weer gebuikt om de arme landbouwgronden in de omgeving van natuurlijke humus te voorzien. Op meerdere plaatsen is de nieuwe heide weer mooi zichtbaar.
In de gedeelten die het afgelopen najaar zijn opgeschoond laten we waar mogelijk de stobben zoveel mogelijk zitten voor het insectenleven, wel moeten we ruimte maken om de heide straks machinaal te kunnen maaien. De jeneverbes blijft bespaard, alsmede de bosbes. Nu blijkt dat door het afschrapen van de zure grond, hier en daar nieuwe jeneverbes opkomt, aldus terreinbeheerder Hans Dijkstra. Op meerdere plaatsen is er nu weer een weids uitzicht, zoals 70 jaar terug, zowel richting Zwolle, maar ook de torens in Raalte zijn weer zichtbaar.
Na het opschonen wordt het terrein eerst bestrooid met kalk en vervolgens met steenmeel om de verzuring aan te pakken. Dwars door het terrein loopt een mountainbikes route, echter loopt die vrijwel nergens door de heide maar door de bossen. Op vragen hoe dit gaat ten opzichte van de hagedis en de hazelworm kon en wilde Hans daar geen mening over geven, maar de conclusie lijkt dat dit gewoon een politiek verhaal is evenals de problemen elders met de korhoenders. Hans geeft aan nog nooit een doodgereden reptiel op deze paden te hebben gezien, wel op verharde fietspaden en wegen.
NIEUW is dat in de afgelopen periode in elk geval 2 grafheuvels zijn gevonden van ongeveer 20m1 dimeter en oude raatakkers (resten van prehistorische akkercomplexen) uit de Trechterbekerperiode, dus zelfde periode als de historische vondsten in Dalfsen. Hier moet nog nader onderzoek plaatsvinden. In elk geval zijn in die omgeving geen werkzaamheden uitgevoerd en staan daar juist heel veel eiken uit de periode van het eikenhakhoutcultuur. Op dit moment is er nog geen informatie over beschikbaar, maar zodra er meer duidelijk is leest u dat zeker op Dalfsennet. Nu blijkt maar weer hoe zinvol het is een excursie bij te wonen.
Zodra de laatste fase zal worden uitgevoerd volgt er weer informatie en mogelijk een excursie.
WvdV
