Waterschap: “Muskusrat steeds beter in de greep” - Foto: Ingezonden foto
Foto: Ingezonden foto

Waterschap: “Muskusrat steeds beter in de greep”

REGIO – Populatie muskusratten daalt opnieuw. Waterschap Drents Overijsselse Delta (WDODelta) ving in 2021 opnieuw minder muskusratten dan het jaar ervoor. Het waterschap krijgt de populatie steeds beter onder controle. De cijfers liegen niet: Van 2686 gevangen muskusratten in 2020 naar 1742 vorig jaar is een daling van 35 procent.

Even voor het beeld, in 2016 werden in het gebied van het waterschap nog 10.105 muskusratten gevangen. Het aantal gevangen beverratten bedroeg 7. Muskus-en beverratten vormen een risico voor dijken en de natuur. Het doel is om ze terug te dringen naar de landsgrenzen.

Gevaarlijk voor dijken en oevers

Muskus- en beverratten worden gevangen, omdat ze gangen en holen graven in dijken en oevers. Een volwassen muskusrat kan met gemak zo’n twaalf kruiwagens vol zand verplaatsen per jaar. Dijken raken zo verzwakt en kunnen (deels) instorten. Daardoor is de bestrijding van muskusratten in ons land bij wet geregeld.

Speuren en scherp blijven

Met minder dan tweeduizend muskusratten en slechts zeven gevangen beverratten vorig jaar krijgt het waterschap de populatie steeds beter onder controle. Dagelijks bestuurslid Breun Breunissen: “De bestrijders in het veld leveren uitstekend werk, dat laten de resultaten wel zien”. De gespecialiseerde bestrijders speuren, lopen langs bijna 20.000 kilometer, dijken, rivieren en kanalen. Daarbij letten zij op uitwerpselen, vraatsporen en tunnels die de ratten maken om bij het water te komen.

“We krijgen de populatie steeds beter in de greep”. Taak is nu om dat vol te houden. “We willen in 2035 geslaagd zijn in het terugdringen van de muskusrat tot aan de Duitse grens. Daarvoor moeten wij naar nul vangsten per kilometer. Dat is de uitdaging voor de komende jaren. Maar ook daarna moeten we alert en dus scherp blijven. Voor je het weet, loopt de populatie weer op”.

Succesvolle strategie

“Door meer te bestrijden bij de bron door speurwerk langs de watergangen neemt de populatie jaar na jaar af”. In het voortplantingsseizoen bezetten mannetjes en vrouwtjes paarsgewijs een hol. Dan zijn de dieren redelijk honkvast in deze periode en worden er klemmen bij de bron, het nest geplaatst en daardoor gevangen. “Doordat de populatie steeds lager wordt, treffen de mannetjes en vrouwtjes elkaar in het ‘trekseizoen’ steeds minder en is de vermenigvuldiging daardoor ook minder. Want dat gaat razendsnel”.

Snelle voortplanting en geen natuurlijke vijanden

Naast zijn graafschade is de muskusrat namelijk berucht om zijn ongeremde voortplantingsdrift. Van elk muskusrattenpaartje worden elk jaar zo’n 20 nakomelingen groot. Een vrouwtje kan in het jaar van geboorte al haar eerste jongen werpen en kan meerdere keren per jaar een nest werpen. Op die manier kan het aantal muskusratten in snel tempo toenemen.

Herken de rat

Muskus- en beverratten kunnen bij ons waterschap gemeld worden. Voor bruine ratten kan contact worden opgenomen met de gemeente. Maar hoe is het verschil tussen deze ratten te zien? Op de speciale webpagina ‘Herken de rat’ geeft het waterschap aan waaraan de verschillende ratten kunnen worden herkend.

Minder muskus- en beverratten in 2021

Waterschappen Noorderzijlvest, Hunze en Aa’s, Drents Overijsselse Delta en Vechtstromen vingen in 2021 17% minder muskusratten dan in 2020. De vangsten daalden in totaal van 9.160 muskusratten in 2020 naar 7.591 in 2021. Dit betekent dat we de populatie steeds beter onder controle krijgen. Ter vergelijking: tien jaar geleden vingen we in Noordoost-Nederland nog 65.009 muskusratten.

Instroom beverratten Duitsland

Ook de beverrattenvangst daalde in 2021. In 2021 waren dit er 417 tegenover 496 beverratten in 2020.

Nederland heeft geen eigen beverrattenpopulatie. Ruim 95% van de vangsten vinden direct langs de grens met Duitsland plaats. Door de zachte winters van de afgelopen jaren is de beverratpopulatie in Duitsland sterk gegroeid, met als gevolg een toenemende instroom van beverratten naar Nederland. Door de beverratten direct langs de grens te vangen, voorkomen we zoveel mogelijk dat de beverrat zich over heel Nederland verspreidt.

Schade aan dijken

Muskus- en beverratten komen van nature niet voor in Nederland. De dieren hebben bij ons geen natuurlijke vijanden. Muskus- en beverratten worden gevangen, omdat ze gangen en holen graven in dijken en oevers. Ook maken ze nesten met uitgebreide ondergrondse gangenstelsels. Zo veroorzaken ze verzakkingen in dijken en kades. In het ergste geval kan een dijk of kade doorbreken en een polder onder water lopen.

Terugdringen tot landsgrens

De bestrijding van muskus-  en beverratten is in ons land bij wet geregeld. Het doel is om de populatie zo klein mogelijk te houden, zodat schade beheersbaar is. In 2019 besloten de waterschappen om, net als de beverrat, ook de muskusrat terug te dringen tot de landsgrens. We streven ernaar dat in 2034 in het binnenland van Nederland geen levensvatbare populatie meer is.

Bericht van vorig jaar:

Opnieuw daling muskusratvangsten, beverratvangsten iets toegenomen

Daling van de muskusratvangsten zet ook in 2021 door. De muskusrattenpopulatie neemt verder af en daardoor vangen de waterschappen minder muskusratten. In 2021 zijn er 44.995 muskusratten gevangen. Dat is een daling van 6 % ten opzichte van 2020. Het aantal beverratvangsten is met 1% toegenomen: in 2021 werden er 1.356 beverratten gevangen. Muskus- en beverratten vormen een risico voor dijken en de natuur. Het doel is om de muskusratten terug te dringen naar de landsgrenzen.

Dalende trend muskusratvangsten

Er zijn regionaal grote verschillen in de muskusratvangsten, maar de landelijke trend is dat de ingezette daling zich voortzet. Langs de grens met Duitsland is er sprake van instroom van muskusratten. Het doel van de strategie muskusratten is om het binnenland vrij van muskusratten te krijgen. In de grenszone wordt getracht de instroom van muskusratten direct weg te vangen.

Instroom beverratten Duitsland

Nederland heeft geen eigen populatie beverratten. Ruim 95% van de vangsten vindt plaats direct langs de grens met Duitsland. Door zachte winters en een minder goed georganiseerde bestrijding is de beverratpopulatie in Duitsland sterk gegroeid. Dit heeft tot gevolg dat de instroom van beverratten naar Nederland toeneemt. Door de beverratten direct langs de grens te vangen, wordt voorkomen dat deze zich over het gehele land verspreiden.

Schade aan dijken

Muskus- en beverratten komen van nature niet voor in Nederland, ze zijn hier door menselijk handelen beland. De dieren hebben bij ons nauwelijks natuurlijke vijanden. Muskus- en beverratten zijn schadelijk omdat ze holen en gangen in oevers en dijken graven. Ook maken ze nestkommen met uitgebreide ondergrondse gangenstelsels. Zo veroorzaken ze verzakkingen in dijken en kades. In het ergste geval kan een dijk of kade doorbreken en een polder onder water lopen.

Bedreiging biodiversiteit

De muskus- en beverrat staan allebei op de Europese lijst van Invasieve soorten vanwege de bedreiging die ze vormen voor de biodiversiteit. Ook eten ze planten als riet en lisdodde weg, en verdringen ze daardoor inheemse diersoorten zoals de zwarte stern, de roerdomp en de kleine karekiet. Deze vogels leven in het riet, waar ook de muskus- en beverratten hun leefomgeving hebben.

Gespecialiseerde muskus- en beverratbestrijders

De waterschappen hebben bijna 400 gespecialiseerde muskus- en beverratbestrijders in dienst. Zij assisteren naast hun bestrijdingswerkzaamheden bij het herstellen van graverij van bevers in dijken. Ook leveren ze een bijdrage aan de inventarisatie van de verspreiding van otters en bevers in Nederland.

Foto's 3
Waterschap: “Muskusrat steeds beter in de greep” - Foto: Ingezonden foto
Foto: Ingezonden foto
Waterschap: “Muskusrat steeds beter in de greep” - Foto: Ingezonden foto
Foto: Ingezonden foto
Artikel delen: